Change the System

Dit is de veelbelovende titel van een tentoonstelling in het Rotterdams museum Boijmans van Beuningen. Op zoek naar nieuwe perspectieven op het thema van veranderingen stapte ik samen met een goede vriendin het museum binnen. We liepen langs een sociale wasserette, zagen welke mooie creaties gerecycled textiel opleveren en het proces van algen-tot-tas en ideeën om anders met water om te gaan. Wat het meest is bijgebleven is mijn ervaring in de zwarte gang.

De zwarte gang: een belevenis
Een eenvoudige en toch bijzonder experiment. We kwamen midden in het museum een houten gang met bochten tegen, die van binnen helemaal zwart was geverfd. Het was aardedonker. Durfden we er doorheen te lopen of durfden we niet?....een lichte aarzeling. Mijn verstand sprak me toe: “we zijn in een museum, het is gewoon een gang, er is niks om bang voor te zijn.” Mijn verstand had volkomen gelijk, dus voorzichtig liepen ik en de vriendin de gang in. Heel voorzichtig en heel langzaam. En toch voelde ik mijn hart bonzen en merkte ik dat ik mijn adem inhield. Op fluisterende toon vroegen wij ons af waarom we opeens zachter gingen praten. We hoorden iemand van de andere kant komen en probeerden contact te maken. WHAAH……… het was een echt mens. Weliswaar een gewoon, goedwillend persoon maar toch schrokken wij. Wat volgde was een kort geanimeerd gesprek. En hup, dapper gingen wij verder. Om enige houvast te hebben volgde ik de muur met mijn hand. En opeens hield die op. Wat nu? Verder lopen, om me heen tasten, toch het licht van mijn smartphone gebruiken? Of teruggaan? Deze keer kwam vanuit de tegenliggers de oplossing. Een smartphone lichtte op en we zagen welke kant we op moesten. Opgelucht liepen we door en kregen we zicht op het einde van de tunnel.
Wat overbleef waren een aantal vragen:

• Waarom voelde dit zo spannend?
• Wat bijzonder dat je juist in zo’n situatie contact maakt met anderen die je anders voorbij zou lopen.
• Wat zou er gebeuren als je zo’n gang op straat neer zette. Durven mensen het aan om er in te gaan of lopen ze er omheen?
• Kan dit leiden tot andere gesprekken?
• En wat als je deze gang in de meer beschutte omgeving van een organisatie neerzet? Welke beweging komt er dan op gang?

 
De zwarte gang in jouw organisatie
Mijn belevenis herinnerde mij aan twee waardevolle handvaten als je bezig bent om een verandering in een organisatie te realiseren. Ten eerste de impact van de omgeving en inrichting van een locatie op een gesprek, bijeenkomst of overleg. Mijn ervaring is dat met een paar eenvoudige ingrepen je een heel ander gesprek kunt krijgen. Een paar voorbeelden:

• Verander een rechthoekige tafel in een ronde tafel en er ontstaat meer wisselwerking tussen de deelnemers in een overleg.
• Staand een presentatie geven met beelden op een groot scherm nodigt uit tot luisteren;
• Leg eens een grote kaart of plaat van jouw werkveld op een (kleine) tafel. Dat nodigt mensen uit om actief mee te doen en denken.
• Het staand vergaderen bevordert vaak snelle besluitvorming.
• En, heb je wel eens opgemerkt dat een teleconference toch net wat anders gaat dan een overleg, waarbij iedereen één zaal zit?

---

Het tweede waardevolle handvat ben je zelf. En dan specifieker: het bewust waarnemen wat er bij jezelf gebeurt als er iets verandert. In dit geval was het de zwarte gang, maar op het werk kan het ook een andere reactie op jouw voorstel dan verwacht zijn. Ik was me in de zwarte gang bewust van mijn verhoogde hartslag en het zachter praten. Toen ik dat benoemde tegen de vriendin die met mij opliep, werd ik rustiger en durfde op normale toon te praten. Dat gaf lucht én moed om de weg te vervolgen. Ook in verandertrajecten waar weerstand en spanning een normaal verschijnsel is, is het scherp waarnemen van jezelf en de waarneming benoemen een nuttig hulpmiddel. Op die manier heb je beter oog voor wat de impact van een verandering op de ander is. En dat geeft net wat meer ruimte om gezamenlijk de verandering te doorlopen.

Zet zelf een verandering in gang!
Vertellen of lezen is één ding, maar ervaren is vaak een veel sterkere leerervaring.  Tijdens onze Inspiratiedag laten wij jou ervaren wat een verandering met jou doet en welke impact een verandering in de ruimte heeft. Kom jij het ook ervaren? Meld je hier snel aan, want vol = vol.

---